Heb je nog een zonnig plaatsje over in uw tuin of op het terras? Waarom dan geen kruidenhoekje maken: met een minimum aan inspanning kan je een prachtig kruidentuintje of -hoekje creëren, waar je bijna heel het jaar door plezier aan kan beleven. Maar ook wie geen tuin heeft, kan makkelijk kruiden houden in potten of bloembakken op het terras of op de vensterbank. En wees nu eerlijk, ècht verse kruiden smaken toch een pak beter dan gedroogde!
De meeste kruiden vragen een niet al te zware, kalkrijke en goed doorlatende grond. Wanneer de grond in je tuin erg zwaar en nat is, kan je eventueel een opgehoogd hoekje maken met behulp van enkele houten balken, planken of gerecycleerde ecolatten. Gebruik daarin een mengsel van potgrond of turf en gewone tuingrond, en voeg wat kalk toe. Onderaan voeg je wat zand toe, zodat het water in de winter makkelijker kan wegtrekken. Zorg in elk geval voor een plaatsje in de volle zon: de meeste kruiden zijn heuse zonnekloppers!
Het aanbod van kruiden die je zelf kan kweken is bijna onbeperkt! Sommige zijn geneeskrachtig, andere behoeden je tuin van ongedierte, maar de meeste zijn gewoon lekker! Een kleine greep uit ons gigantische assortiment:
Basilicum (Ocimum basilicum) is een eenjarig kruid, en moet dus elk jaar opnieuw gezaaid of geplant worden. De smaak van basilicum gaat perfect samen met die van tomaten. Het is ideaal bij soepen en sauzen, maar kan ook fijngesnipperd gebruikt worden in slaatjes met tomaten. De paarse variant smaakt nagenoeg hetzelfde, maar brengt extra kleur op uw bord. Verder past het prima bij gevogelte, vis, zeevruchten, pasta, pizza, enz…
Winterbonenkruid (Satureja montana) is wel winterhard, en is ideaal om zwaar voedsel lichter verteerbaar te maken. Zoals de naam het zegt, past het perfect bij bonen, erwten en andere peulvruchten, en het wordt best meegekookt. Verder wordt het ook gebruikt bij varkensvlees en visgerechten. Als je niet van de geur van kolen of spruitjes houdt, kook dan een blaadje bonenkruid mee, en de geur is weg!
Dragon (Artemisia dracunculus) verkiest een goed doorlatende standplaats. Z’n bekendste gebruik is dat in bearnaisesaus, maar het geeft ook smaak aan kip, eiergerechten, soep en vinaigrettes. Gebruik het bij voorkeur vers, bij het drogen van dragon gaat veel van z’n aroma verloren.
Citroenmelisse (Melissa officinalis) verkiest in tegenstelling tot de meeste kruiden wel een plaatsje waar de sterkste middagzon niet komt. Gebruik de verse blaadjes bij visgerechten (paling in ’t groen!), maar ook bij omelet, soepen en om fruitsalades te garnieren. Ook als aftreksel in thee is het erg lekker.
Russische selder, lavas of maggiplant, allemaal verschillende namen voor hetzelfde kruid: Levisticum officinalis. Zowat alle delen van de plant kunnen gebruikt worden in de keuken: wortel, stengel, blad en zaad. De verse bladeren geven een pittige, selderachtige smaak aan soep, sausen, omelet, aardappelen en lamsvlees. Vooral in mosselen is het erg lekker! Je mag de bladeren laten meekoken, maar gebruik niet te veel, lavas is erg aromatisch. De zaden van lavas kan je gebruiken in brood of cake. In de tuin plant je lavas best wat meer achteraan, de plant kan tot wel twee meter hoog worden.
Munt (Mentha) is erg bekend, en bestaat in meer dan 600 soorten! De verse blaadjes kunnen gebruikt worden in sausjes, bij erwten, in fruitsalades en bij (nieuwe) aardappelen. Overheerlijk is het om zelf mojito te maken met verse munt uit de eigen tuin: elke dag van de week een andere smaak. Of wat dacht je van limoenmunt, citroenmunt, chocolademunt, bananenmunt, Marokkaanse munt of lavendelmunt? Let wel op, de meeste muntsoorten zijn woekerplanten! Om ze in toom te houden kan je ze planten in een oude pot waaruit de bodem is weggesneden.
Een ietwat speciale en veelgezochte variëteit van munt is Mentha gentilis variëgata, beter bekend als palingkruid of gembermunt. Het is een van de belangrijkste ingrediënten voor paling in ’t groen, maar het past net als gewone munt ook goed bij salades, dipsausen, nieuwe aardappelen, lamsvlees,… Net als gewone munt is het een woekerplant!
Tijm (Thymus officinalis) bestaat net als munt in een reeks verschillende variëteiten, waarvan citroentijm waarschijnlijk de bekendste is. Je kan tijm gebruiken om extra smaak te geven aan bouillons, marinades, soepen en sauzen, maar ook bij wild en op de barbecue is het erg lekker.
Om jonge frisse planten te behouden kan je ze best in het najaar, na de bloei, sterk terugsnoeien. Dit bevordert de groei in het voorjaar, en zorgt voor voldoende frisgroen loof.
Rozemarijn (Rosmarinus officinalis) kan in volle grond geplant worden, maar verkiest een zonnige, droge, en een van de koude beschutte standplaats. Het is een erg mooie plant met mooie roze bloempjes, die ook niet misstaat in een sierborder. In de Mediterrane keuken is rozemarijn onmisbaar. Het wordt gebruikt in marinades, soepen en in stoofschotels en zorgt voor een specifieke, Provençaalse smaak. Ook op de barbecue is het onmisbaar. Het kan vers gebruikt worden, maar laat zich ook prima drogen.
Keukenlaurier (Laurus Nobilis) is erg lekker bij worteltjes, in soepen, sauzen, marinades en stoofpotjes. De blaadjes kan je vers of gedroogd gebruiken, maar worden meestal niet mee opgediend. De plant is erg mooi en decoratief, maar slechts matig winterhard. Daarom wordt hij best in potten gehouden, en ’s winters binnengehaald. In de handel zijn prachtig gesnoeide soorten verkrijgbaar: bolletjes, piramides of halfstammetjes: niet alleen lekker, ook erg mooi op het terras!
Een aantal kruiden zijn niet alleen lekker of gezond, maar helpen ook om andere planten in de tuin te beschermen! Wist je bijvoorbeeld dat de heiligenbloem (Santolina) of lavendel in de buurt van rozen ideaal zijn om bladluizen en ander ongedierte weg te houden? Citroenmelisse en salie helpen dan weer om het koolwitje weg te houden van kolenplantenjes, en munt is ideaal tegen koolrupsen. Bonenkruid is niet alleen lekker bij bonen, maar het houdt ook de zwarte bonenluis weg. Rozemarijn is dan weer ideaal in de buurt van wortelen, omdat het de wortelvlieg weert.
Het hele jaar door vind je op ons plantencentrum de standaard kruiden zoals perterselie, maar het topseizoen waarbij we meer dan 30 kruiden in ons assortiment aanbieden loopt van midden april tot in de zomer. Spring dan zeker even binnen!
Dries De Pauw
Tuinplantencentrum De Pauw - Bornem